Informacija Sakskeho statneho ministerstwa za regionalne wuwiće
Wotbłyšćowanje měnjenjow w Sakskej Łužicy
Wjetšina ludźi w sakskim dźělu Łužicy ma so za Hornjołužičana, je rady w pochadźacej gmejnje žiwy a je hordy na ju. Łužičenjo chcedźa, zo wostanje Łužica energijowy region. Ma to za wažne, zo su ludźi aktiwni we wuhotowanju strukturneje změny. Hospodarske połoženje kaž tež perspektiwy młodeje generacije so při tym regionalnje na wšelake wašnje hódnoća.
To su někotre z wuslědkow naprašowanja w sakskim dźělu Łužicy, kotrež je so w nadawku Sakskeho statneho ministerstwa za regionalne wuwiće w decembrje 2020 přewjedło. Reprezentatiwne online a telefoniske naprašowanje we Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu přepytowaše nastajenja a identifikacije ludźi k domizniskim regionje.
“Wuslědki pokazuja hłuboku zwjazanosć Łužičanow z regionom. Znazornja pak tohorunja, zo trjeba młoda generacija dobre wuhlady do přichoda we Łužicy. Runočasnje znazorni naprašowanje, zo je wobydlerjam a wobydlerkam wažne, so aktiwnje při strukturnej změnje wobdźělić”, rjeknje statny minister Thomas Schmidt.
“Tu je widźomnje naš nadawk”, tak Schmidt. “Jedne wuměnjenje za wuspěch strukturneje změny je, ludźi w rewěrach do procesow změnow sobu zawjazać. Tohodla chcemy proces wobdźělenja zmóžnić, kotryž podpěra komuny w tym, zo hladaja na ideje a doporučenja hospodarstwa a towaršnosće kaž tež wobydlerjow z regiona při wuwiću a wuběrje projektow strukturneje změny. Nadźijam so, zo ludźi to wužija – wšako jenož z nimi budźe so strukturna změna poradźić.”
Łužičenjo maja domiznu za atraktiwnu a žiwjenjahódnu
Absolutna wjetšina naprašowanych ma Łužicu za jara atraktiwnu (89 procentow) a je horda (81 procentow) na swoju gmejnu abo město, w kotrymž bydli. Wysoka identifikacija z regionom pokaza so pola ludźi, kotřiž su swoje cyłe žiwjenje we Łužicy žiwi (82 procent) kaž tež pola nawrótnikow (79 procentow) a nowopřichadow (78 procentow).
Zhorjelčenjo identifikuja so bóle z Hornjej Łužicu hač Budyšenjo
Najwjac naprašowanych (65 procentow) identifikuje so po swojim začuću regionalneje přisłušnosće jako “hornjołužiski” (48 procentow dospołnje, 17 procentow zdźěla). Sebjepomjenowanje jako “Łužičan” njeje so z 62 procentami tak jasnje wotbłyšćowało (38 procentow dospołnje, 24 procentow zdźěla).
Zajimawe su při tym regionalne rozdźěle. Mjeztym zo so ludźi w Zhorjelskim wokrjesu k 78 procentam k “Hornjołužičanam” wuznaja, su to w Budyskim wokrjesu jenož 54 procentow. “Sym Łužičan(ka)” rjeknu 65 procentow Budyšan(k)ow, mjeztym zo je tute samoposudźowanje pola Zhorjelčan(k)ow z 58 procentami mjenje zašćěpjene.
Łužica ma energijowy region wostać
Kónc předźěłanja wuhla do miliny do 2038 budźe hospodarski raz Łužicy změnić. Absolutna wjetšina, 66 procentow ludźi, we woběmaj wokrjesomaj měni, zo měła Łužica tež w přichodźe “energijowy region” wostać. Jenož 18 procentow tutu perspektiwu wuwića wotpokaza. Mjeztym zo je starša generacija jasnje za to (80 procentow 40 do 49 lětnych), je młódša generacija tu skeptiska (někak 50 procentow 18 do 39 lětnych).
Budyšenjo posudźuja přichod pozitiwniši hač Zhorjelčenjo
Tójšto ludźi so starosća, hač ma młódša generacija hladajo na dźěłowe městna a bydlenje dobry přichod we Łužicy. Podźěl naprašanych z skerje pesimistiskim widom na přichod za młódšu generaciju trochu přewahuje (47 k 45 procentam). Pokazaja so regionalne rozdźěle. Wjetšina Budyskich naprašowanych moluje přichod młodeje generacije we Łužicy pozitiwny (51 k 39 procentam), mjeztym zo Zhorjelscy naprašowani jón we wjetšinje špatnje moluja (56 k 39 procentam).
Zasydlenje a tworjenje dźěłowych městnow wosebje wažne
Najhusćišo maja naprašowani zasydlenje zawodow a tworjenje dźěłowych městnow za wosebje wažne za dobre wuwiće Łužicy (87 procentow), sćěhuje dobre přizamknjenje wobchada (77 procentow), inwesticije do turizma, kultury a škita krajiny (76 procentow) a zaměstnjenje kubłanskich a spěchowanskich zarjadnišćow (68 procentow). Widźomnje mjenje wažnje je jim tworjenje dźěłowych městnow w zarjadach (36 procentow).
Hospodarske połoženje Łužicy so regionalnje wšelakoro hódnoći
Wjetšina naprašowanych poda, zo posudźuje aktualne hospodarske połoženje Łužicy skerje hubjene (42 procentow). Dalše 6 procentow maja tute samo za jara hubjene. Mjeztym zo 40 procentow naprašowanych hospodarske połoženje Łužicy skerje za dobre a 3 procenty samo za jara dobre ma.
Při hódnoćenju su regionalne rozdźěle: Wjetšina naprašowanych Budyskeho wokrjesa ma hospodarske połoženje Łužicy za dobre (50 k 38 procentam). Mjeztym zo widźa to Zhorjelčenjo jasnje špatnišo hladajo na hospodarske połoženje Łužicy a pohódnoća je we wjetšinje špatne (60 k 34 procentam).
Ludźi chcedźa so aktiwnje na strukturnej změnje wobdźělić
Wobdźělenje wobydlerjow w strukturnej změnje ma we Łužicy wulke přihłosowanje. 90 procentow maja aktiwne wobdźělenje wobydlerjow za jara abo skerje wažne, jeničce mjeńšina wot 6 procentow nima to za wažne.
Zwólniwosć so wosobinsce do procesa zawjazać, pak njeje wulka. Wjac hač połojca je zdźeržliwa (58 procentow) mjeztym zo je třećina (37 procentow) zwólniwa, so sama aktiwnje do strukturnej změny zapřijeć.
Za demokratiske naprašowanje je so w decembrje 2020 někak 1000 wosobow z Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa w Sakskej wot 18 lět naprašowało.